آپنه خواب یکی از شایع ترین اختلالات خواب است که بطور واضح و مشخصی با خرخرکردن ارتباط نزدیک دارد. این اختلال در مردها شایع تر است ولی در زنان نیز در سنین یائسگی و بالای 50 سال افزایش می یابد. در حدود 4 درصد جمعیت عمومی مردان و 2 درصد جمعیت عمومی زنان در سنین میانسالی مبتلا به این اختلال می شوند. اصطلاح آپنه بیانگر قطع تنفس است، اگر یک بیمار مبتلا به آپنه خواب را در هنگام خوابیدن تحت نظر داشته باشید خواهید دید که مکثهای 10 تا 60 ثانیه ای در بین خرخرهای بلند او دیده می شوند که نشانگر قطع تنفس هستند. افرادی که از این بیماری رنج می برند در هنگام خواب به میزان کافی اکسیژن دریافت نمی کنند و درصد اشباع اکسیژن در خون این افراد کاهش می یابد که این مسئله می تواند عواقب خطرناکی را برای فرد در پی داشته باشد.
آپنه خواب به 2 نوع عمده تقسیم بندی می شود:
سندرم آپنه خواب مرکزی (Central Sleep Apnea Syndrome )
این سندرم بیانگر قطع تنفس ناشی از عدم تلاش تنفسی در هنگام خواب است. د ر این سندرم سیستم عصبی توانایی لازم برای فعال کردن ماهیچه های تنفسی را در هنگام خواب ندارد و عملا برای ورود و خروج هوا به داخل ریه ها هیچ تلاشی صورت نمی گیرد.
این سندرم شایع ترین نوع آپنه است و به علت انسداد راه های هوایی در هنگام خواب رخ می دهد. این انسداد در اکثر موارد در راه های هوایی فوقانی ایجاد می شود. باریک شدن راه های هوایی فوقانی می تواند نتیجه چندین عامل از جمله ناهنجاری های آناتومیکی مادرزادی، افزایش وزن، مصرف الکل قبل از خواب و... باشد .
نشانه های متداولی که در افراد مبتلا به آپنه خواب دیده می شوند عبارتند از:
- فرد در هنگام خواب با صدای بلند خرخر می کند. - فرد از خواب خود راضی نبوده واحساس سرحالی و شادابی پس از خواب را ندارد. - فرد صبح ها با سردرد از خواب بیدار می شود. - فرد در طی روز احساس خواب آلودگی داشته و برای بیدار ماندن مشکل دارد. - فرد ممکن است در شب با احساس خفگی از خواب بیدار شود. - فرد شب تعرق شدید دارد خصوصا در قسمتهای فوقانی سینه، گردن، سر و صورت. - فرد ممکن است در شب برای دفعه های متوالی به توالت برود. - فرد ممکن است در خوابیدن مشکلی داشته ومبتلا به بی خوابی (Insomnia) باشد. - فرد صبح ها با احساس خشکی در دهان از خواب بیدار می شود. - معمولا افراد چاق مبتلا به این سندرم می باشند ولی الزاما این گونه نیست. - فرد ممکن است در خواب زیاد غلت بزند و یا بزاق دهانشان بر روی بالش بریزد.
آپنه خواب اختلالی است که بالقوه یک تهدیدکننده ی جدی برای زندگی به حساب می آید و در بعضی از موارد نیازمند مداخلات سریع درمانی است. این اختلال می تواند در دراز مدت عامل ایجاد کننده ی یک سری از بیماری ها به حساب آید از جمله فشار خون بالا، آریتمی های قلبی، نارسایی های احتقانی قلب، بیماری عروق کرونر، فشار خون ریوی، مقاومت به انسولین در بیماران مبتلا به مرض قند، سکته مغزی، کاهش عملکرد شناختی، عدم تمرکز، نقص عملکرد سایکوموتور، افزایش وزن، افسردگی، کاهش توانایی جنسی، سوزش سر دل (Heartburn )و...
با توجه به نقشی که این سندرم در ایجاد خواب آلودگی افراطی در طی روز وعدم تمرکز دارد، افراد مبتلا به میزان بیشتری دچار تصادفات رانندگی و سوانح شغلی می شوند. یکی دیگر از عوارض این اختلال کاهش قدرت حافظه و توانایی یادگیری است که می تواند در کیفیت آموزشی دانش آموزان و دانشجویان تاثیر بسزایی بگذارد.
